• HPV (Human Papilloma Virus) to nazwa ludzkiego wirusa brodawczaka, który odpowiada za zachorowania na raka szyjki macicy, a także inne choroby nowotworowe.
• W Polsce można bezpłatnie zaszczepić dzieci w wieku od 9 do 14 roku życia w ramach programu szczepień przeciwko HPV. Takie szczepienie chroni przed zachorowaniem na nowotwory związane z tym wirusem w przyszłości.
• W województwie lubelskim w 2025 roku zaszczepiono do tej pory blisko 8 000 dzieci.

Rak szyjki macicy jest jednym z najczęstszych na świecie nowotworów u kobiet. W Polsce, co roku taką diagnozę słyszy ponad 3000 pań. Rak szyjki macicy jest niemal stuprocentowo związany z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Do zakażenia wirusem HPV najczęściej dochodzi drogą płciową. Ten rodzaj wirusa może prowadzić do rozwoju stanów przednowotworowych i nowotworów nie tylko szyjki macicy, ale również pochwy, odbytu, prącia czy gardła.
Szczepienia przeciw HPV są najskuteczniejsze przed pierwszym kontaktem dziecka z wirusem. Szczepiąc nastolatkę i nastolatka możemy zapobiec wystąpieniu stanów nowotworowych w przyszłości.

Program szczepień dla dzieci
W Polsce program bezpłatnych szczepień dzieci został wprowadzony w czerwcu 2023 r. Program obejmuje dziewczynki ale również i chłopców dlatego, że oni również mogą być nosicielami wirusa HPV i zarażać innych, a także sami są narażeni na rozwój nowotworów związanych z tym wirusem, takich jak rak gardła, prącia czy odbytu. Szczepienie obu płci jest nie tylko formą ochrony osobistej, ale także zmniejsza rozprzestrzenianie się wirusa w populacji.

Schemat szczepień
Dziecko można zaszczepić przeciwko HPV w każdej przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ). Żeby się zarejestrować trzeba skontaktować się bezpośrednio z wybranym POZ, ponieważ nie do każdej przychodni można umówić się przez Internetowe

Konto Pacjenta oraz przez aplikację mojeIKP.
W ramach powszechnego programu szczepień przeciw HPV i można zaszczepić dzieci tuż po 9. urodzinach do ukończenia 14 roku życia.
Zapisując dziecko na to szczepienie, można wybrać jedną z dwóch dostępnych szczepionek
(2-walentną Cervarix lub 9-walentną Gardasil9). Obie szczepionki przyjmuje się w schemacie dwudawkowym. Druga dawka jest podawana od 6 do 12 miesięcy po pierwszej.
Jeśli dziecko pierwszą dawkę przyjęło krótko przed czternastymi urodzinami, to może otrzymać drugą dawkę już po ukończeniu 14. roku życia.

Program szczepień w liczbach
W ramach programu bezpłatnych szczepień przeciw HPV od 1 stycznia 2025 roku do chwili obecnej zaszczepiono w województwie lubelskim niemal 8000 dzieci, w tym ponad cztery i pół tysiąca dziewczynek i prawie trzy i pół tysiąca chłopców – mówi Małgorzata Bartoszek, rzecznik prasowy Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. To wskazuje, że rodzice mają świadomość, że szczepienia przeciw HPV są ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej zarówno ich córek, jak i synów – dodaje Małgorzata Bartoszek.

Szczepienia poza programem
Dzieci w wieku 14-18 lat, których nie obejmuje program, mogą być bezpłatnie zaszczepione 2-walentną szczepionką Cervarix. W tym przypadku podczas wizyty lekarz podstawowej opieki zdrowotnej wystawia e-receptę na bezpłatną szczepionkę, którą odbiera się w aptece. Potem trzeba umówić dziecko na szczepienie w przychodni POZ.

Przewodnik dla rodziców i opiekunów
Narodowy Fundusz Zdrowia w Poradniku Pacjenta przybliża rodzicom i opiekunom temat szczepień przeciwko HPV, odpowiada na najczęściej zadawane pytania i wątpliwości rodziców oraz wskazuje gdzie szukać wiarygodnych informacji na temat programu.
Poradnik Pacjenta to praktyczny przewodnik po systemie ochrony zdrowia z perspektywy pacjenta. Pisany prosto i konkretnie. Wszystkie poradniki dostępne są na stronie https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/poradnik-pacjenta/