Wystawy na festiwalu
Wschód Kultury – Inne Brzmienia 2025
Fotografie Jana Tadeusza Ścibiora – uznanego chełmskiego regionalisty, wielkoformatowe rysunki z wystawy „Między bielą a czernią” autorstwa Daivy Kairevičiūtė, zdjęcia The Ex Unlimited ukazujące bliską relację Małgorzaty Haduch z zespołem The Ex oraz instalacja wizualno-dźwiękowa „Sing the Gloaming” to propozycje dla fanek i fanów sztuk wizualnych towarzyszące Festiwalowi Wschód Kultury – Inne Brzmienia (3-6 lipca, błonia pod Zamkiem).
Będzie to już 18. edycja organizowanych przez Warsztaty Kultury lubelskich Innych Brzmień i 12. w ramach Wschodu Kultury, czyli projektu realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przez 3 miasta wschodniej Polski – Lublin, Białystok i Rzeszów.
WYSTAWY
Jan Tadeusz Ścibior | fotografie
Jan Tadeusz Ścibior – fotograf, artysta plastyk, uznany chełmski regionalista.
Urodził się w 1914 roku w Lublinie, a zmarł w 1999 roku w Chełmie. Do Chełma przeprowadził się zresztą wraz z całą rodziną kiedy miał zaledwie 6 lat. W 1936 roku ukończył tam Seminarium Nauczycielskie, zdobywając wiedzę m.in. pod okiem poety i tłumacza literatury rosyjskiej Kazimierza Andrzeja Jaworskiego oraz artysty malarza – Zenona Wiśniewskiego, który rozbudził w nim miłość do sztuki i czuwał nad rozwojem talentu plastycznego.
Dwa lata po ukończeniu szkoły, Tadeusz Ścibor rozpoczął pracę jako nauczyciel w Dederkałach Małych, którą niedługo później przerwał wybuch II wojny światowej. Podczas kampanii wrześniowej walczył w stopniu podporucznika w okolicach Zamościa, Lublina i Chełma, a okupację przeżył w Chełmie, jako aktywny członek ruchu oporu. W roku 1944, jako ochotnik, wstąpił do I Korpusu Pancernego LWP, wraz z którym, jako oficer łącznikowy sztabu, przeszedł szlak bojowy przez Warszawę, Poznań, Berlin, Drezno, aż pod czeską Pragę. W 1946 roku powrócił do Chełma.
To właśnie w tym mieście, nieprzerwanie przez ponad 50 lat (od 1946 do 1997 roku), prowadził swój zakład fotograficzny przy ul. Lubelskiej 12. Było to miejsce wyjątkowe, które zgodnie z duchem czasów, odwiedzało się w najważniejszych momentach życia, takich jak śluby, narodziny dzieci, powołania do wojska, komunie i inne okoliczności warte zatrzymania w kadrze i umieszczenia później w rodzinnych albumach.
„Fotografie Tadeusza przynoszą ze sobą tchnienie epoki, odległej jakby o cały wiek…” – pisze Elżbieta Łubowicz w albumie „Ocalałe Fotografie” wydanym w Chełmie w roku 2010, w 10. rocznicę śmierci J. T. Ścibiora. Jest w tych słowach sedno dotyczące stylu artysty, który tworzył staranne, dobrze przygotowane technicznie i scenograficznie obrazy, stanowiące wizualną opowieść o portretowanych osobach. Mówi się, że jego fotografie są programowo subiektywne, chwytające moment i pokazujące ludzi bez typowych, dobranych do zdjęć, reprezentacyjnych masek. Szczególnie widać to wyjątkowe podejście na portretach osób dobrze Ścibiorowi znanych.
Poza działalnością fotograficzną, Jan Tadeusz Ścibior był też animatorem i organizatorem życia kulturalnego Chełma, zafascynowanym jego historią i tradycjami. W 1959 roku współtworzył Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Chełmskiej, w 1958 roku Klub Plastyków Amatorów, w 1961 roku Foto-Klub Ziemi Chełmskiej oraz Klub Filmowy „Miś”.
Za swoją aktywność zawodową i społeczną otrzymał szereg nagród i odznaczeń, m.in. Brązowy Medal „Zasłużony na Polu Chwały”, Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”, Złoty Krzyż Zasługi czy Srebrny medal im. J. Kilińskiego „Za zasługi dla Rzemiosła Polskiego”.
Na wystawie, oprócz portretów, można zobaczyć też architekturę, pejzaże i sceny rodzajowe.
Informacje praktyczne:
Kiedy: 1 – 31 lipca 2025
Gdzie: Zaułek Hartwigów
Wstęp wolny. Wystawa plenerowa
„Między bielą a czernią” – wystawa rysunków Daivy Kairevičiūtė
Wystawa Daivy Kairevičiūtė „Między bielą a czernią” jest zaproszeniem do zobaczenia w wielkoformatowych rysunkach pola pełnego alegorii, gdzie postacie kobiet tworzą obrazy nasycone elementami dramatu, tragikomedii, misteriów. Linia, kolor, światło oraz rytmy komponowane ciałami, kompleksowo budują choreografię zdarzenia. W swoich rysunkach artystka, na zasadzie negatywu, tworzy postacie zawierające zarówno elementy estetycznie „boskiego” jak i „chtoniczno-demonicznego” świata, istniejące w duszach i myślach każdej z postaci.
Daiva Kairevičiūtė (ur. 1971) graficzka, malarka, fotografka mieszkająca i tworząca w Wilnie. Jest członkinią Związku Artystów Litewskich i Związku Fotografów Litewskich. Aktywnie uczestniczy w wystawach krajowych i międzynarodowych.
Informacje praktyczne:
Kiedy: 3-6 lipca 2025, w godz. 10.00-18.00
Wernisaż: 4 lipca 2025, w godz. 16.30-17.00
Gdzie: Warsztaty Kultury, Grodzka 7 – parter
Wstęp wolny
The Ex Unlimited – wystawa fotografii
Wystawa „The Ex Unlimited” powstała jako projekt „site-specific”, co oznacza, że format i fotografie zostały dostosowane do miejsca, w którym były pokazywane. Pierwsza duża odsłona tego projektu odbyła się w 2011 roku w Elektrociepłowni Powiśle, gdzie pokoje starej elektrowni zostały oblepione fototapetami punkowych artystów, przedstawiając wciągającą moc i pazur czasów oraz muzyki. Fototapety pozostały wklejone w ściany budynku, aż do zniszczenia go przez buldożery. Obecny kształt instalacji powstał niedługo później, na zamówienie Krakowskiej Jesieni Jazzowej i zawisł w murach wałów nad Wisłą w Krakowie – również reprezentując metaforyczną siłę twórczości The Ex oraz bliskich im osób. Do Lublina trafia wystawa, która prezentowana będzie na wolnym powietrzu – smagana słońcem czy wiatrem, podobnie jak muzyka The Ex pozostając niewzruszona na mijający czas.
Prezentowane fotografie ukazują fragment bliskiej relacji jaką polska performerka Małgorzata Haduch nawiązała z zespołem The Ex w Holandii. Jako „merchandising girl” zjeździła z nim kilka tras koncertowych, w tym towarzyszyła im w dwóch przełomowych momentach – kiedy The Ex ruszyli w pierwszą trasę po Europie z legendarnym saksofonistą Getachew Merkuria oraz rok później, gdy Arnold de Boer dołączył do zespołu jako wokalista. Kilka zdjęć z tych tras trafiło na okładkę albumu „Catch my shoe” czy do folderu LP „Moa Anbessa” z muzyką tworzoną z Getachew.
Do stworzenia instalacji fotograficznej Małgorzata zaprosiła Zigę Koritnika, fotografa dokumentującego scenę muzyczną od ponad 35 lat, by uzupełnił swoim okiem historię tworzoną przez The Ex. Zdjęcia przedstawiają nie tylko muzyków The Ex, ale także zaprzyjaźnionych artystów, którzy współtworzyli projekt „the brass unbound” – Matsa Gustafssona, Ab Baarsa, Kena Vandermarka oraz Paala Nilssena-Love z formacji Lean Left.
Oprócz autorów zdjęć, wielką pracę w stworzenie aktualnego kształtu wystawy włożyli Marek Wajda oraz Sebastian Molski.
W ramach „The Ex Unlimited” artyści na kilka festiwalowych dni oddają Innym Brzmieniom swoją historię, jaka łączyła ich z The Ex.
Małgorzata Haduch – polska tancerka i choreografka działająca w obszarze awangardowych form tanecznych i współczesnej choreografii. Ukończyła School for New Dance Development na uczelni Hogeschol voor de Kunsten w Amsterdamie. Jest autorką kilkunastu spektakli, performerką i artystką tworzącą formy interdyscyplinarne łączące muzykę i taniec improwizowany.
Informacje praktyczne:
Kiedy: 3-6 lipca 2025, w godz. 14.00-1.00
Gdzie: Błonia pod Zamkiem
Wstęp wolny
„Sing the Gloaming” – instalacja wizualno-dźwiękowa
Sing the Gloaming – instalacja wizualno-dźwiękowa, której autorami są profesor Simon Kirby i artyści/muzycy Tommy Perman i Rob St. John. Punktem wyjścia do tego niesamowitego projektu jest słowo „ghlei” – pradawny wyraz, używany już 5000 lat temu, oznaczający światło. Od tego słowa wywodzi się szereg pokrewnych nazw, w tym m.in. tytułowy gloaming (zmierzch). „Sing the Gloaming” to seria rzeźb dźwiękowych, umieszczonych w otwartej, zielonej przestrzeni. Dźwięki oraz wokalizy (śpiewane przez czołówkę szkockich wokalistów i wokalistek – Aidan Moffat, Emily Scott, SHHE, Hanna Tuuliki and Andrew Wasylyk), wykorzystywane w tej pracy znakomicie grają z otaczającą instalację przyrodą, gwarantując widowni oryginalne, artystyczne przeżycie. To projekt poświęcony światłu, językowi i krajobrazowi, który zachęca odbiorców do odkrywania świata dźwięku we własnym tempie.
Podczas festiwalu, oprócz możliwości obcowania z instalacją, można będzie też wysłuchać prezentacji na temat procesu twórczego, którą wygłosi Rob St. John.
Wystawa jest częścią UK/Poland Season 2025.
Informacje praktyczne:
Kiedy: 3-6 lipca 2025, w godz. 10.00-18.00
Spotkanie z Robem St. Johnem – 5 lipca 2025, godz. 17:30-18.00
Gdzie: Błonia pod Zamkiem – przy pomniku przyrody (Wierzba Biała)
Wstęp wolny
O festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia
Każdego roku festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia zaprasza w muzyczną podróż do krainy dźwięków, które wymykają się schematom, zachęca do odkrywania artystów i artystek, którzy przesuwają granice gatunków, mówią o ważnych sprawach albo po prostu – dostarczają widowni emocji i doświadczeń, które zostają w głowie i ciele na długo po wybrzmieniu ostatniego akordu.
W świecie, gdzie festiwale muzyczne często stają się zakładnikami wskaźników popularności i prezentacji jednorocznych gwiazd, Inne Brzmienia to przestrzeń dla poszukiwaczy i poszukiwaczek, dla tych, którzy pragną autentycznych wrażeń i muzycznych olśnień. To bezpieczna przystań dla osób kochających muzykę i okazja do spotkań z artystami i artystkami z całego świata, dla których muzyka jest ważną formą wypowiedzi.
W tym roku wystąpią: Voivod, The EX, A Place to Bury Strangers, The Messthetics & James Brandon Lewis, PETBRICK, Maria W Horn, Butch Kassidy, Mitsune, MaidaVale, Emmeluth’s Amoeba, Zamilska, Raphael Rogiński & Iztok Koren, Ivo Shandor & The Gozer Worshipers, Flower & Pines, Newa, NFNR, Ela Orleans, Dopey Monkey i gości oraz przedstawiciele nowojorskiej oficyny Stone Tapes: Laraaji, Lee Ranaldo & Leah Singer oraz Yonatan Gat.
Festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia to nie tylko muzyka, ale też wyjątkowa okazja do spotkania z najciekawszą literaturą z Ukrainy, Białorusi i krajów bałtyckich wydawaną przez Warsztaty Kultury w ramach cyklu Wschodni Express. W tegorocznej edycji festiwalu na publiczność czeka aż dziewięć premier książkowych, a każdej z publikacji będą towarzyszyć rozmowy i spotkania. Wśród nadchodzących w tym roku premier znajdziemy książki, które rzucą światło na najbardziej intymne zakamarki pamięci, poszerzą granice wyobraźni i z uwagą przyjrzą się ludzkim losom – tym historycznym, fikcyjnym i zapomnianym.
Więcej informacji na temat festiwalu można znaleźć na: www.innebrzmienia.eu oraz https://nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/wschod-kultury
Wschód Kultury – Inne Brzmienia
3–6 lipca 2025
Lublin, Błonia pod Zamkiem
Wstęp na wydarzenie jest wolny.
Organizatorzy Wschód Kultury – Inne Brzmienia:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Miasto Lublin oraz Warsztaty Kultury w Lublinie
Patronat honorowy nad projektem objął Prezydent Miasta Lublin – Krzysztof Żuk.
Patroni medialni: Trójka – Program Trzeci Polskiego Radia, Polityka, Onet, TVP Kultura, nowamuzyka.pl, TVP 3 Lublin, Polskie Radio Lublin, Gazeta Wyborcza, Kultura Enter
Sponsorzy: Browar Zakładowy, Strabag Sp. z o.o.
Festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia działa na rzecz równości płci w branży muzycznej w sieci Keychange.
