Re:tradycja – Jarmark Jagielloński (22–24 sierpnia) jest jednym z największych festiwali kultury ludowej w Polsce, który przez trzy sierpniowe dni i noce wypełnia przestrzeń Starego Miasta w Lublinie. To czas niezwykłych koncertów, inspirujących warsztatów, poznawania rzemiosła tradycyjnego i odwiedzania wystaw pobudzających wyobraźnię. Wydarzenie jest też okazją do spotkania artystów i rzemieślników z różnych stron świata. Jego siłą jest łączenie tradycji z nowoczesnością. Od lat pokazuje on, że kultura ludowa wciąż jest żywa i inspirująca dla kolejnych pokoleń. W tym roku odbędzie się już 19. edycja festiwalu, a jego tematem przewodnim będzie taniec tradycyjny. 

–  Taniec tradycyjny to element, który naturalnie i nierozerwalnie związany jest z festiwalem – zarówno ze względu na coroczne nocne potańcówki, jak i koncerty oparte o repertuar taneczny, warsztaty czy dziecięce zajęcia odbywające się na Podwórku Re:tradycji. Tym razem chcielibyśmy jednak skupić się na nim w sposób szczególny i pokazać go z różnych perspektyw. Dlatego właśnie w tym roku główny piątkowy koncert przybierze postać tanecznego spektaklu – mówi Agata Turczyn z Warsztatów Kultury w Lublinie. 

Na Błoniach pod Zamkiem wystąpi norweska kompania Kartellet z pokazem „Danse staur, danse staur”, inspirowanym dawnymi zwyczajami tanecznymi z archipelagu Lofotów.

O grupie Kartellet i spektaklu „Danse staur, danse staur”
Kartellet to grupa opierająca swoje występy o nawiązania do tradycji, ale szukająca w tej inspiracji własnych ścieżek i środków wyrazu. Przez kilkanaście lat pracy grupa przyczyniła się do wprowadzenia do norweskiego tańca współczesnego elementów tańca tradycyjnego. Jej występy są nietypowe, często z dużą dawką improwizacji, a także interaktywności i kontaktu z widownią.

Artyści i artystki tworzą własny język ruchu, oparty na fizycznej współpracy, indywidualności i osobistym stylu każdego i każdej z nich. Zamiast rozbudowanej scenografii czy dialogów, twórcy stawiają na minimalistyczną muzykę graną na żywo i oszczędne stroje.

Tylko pozornie nie znajdujemy tu elementów, które mogłyby na dłużej skupiać naszą uwagę. Widok tancerzy powoduje, że nie tylko śledzimy ich ruchy, ale także historię, która się za nimi kryje. Narracja dopełnia się już w głowach widzów – poprzez ich emocje, wspomnienia i indywidualne interpretacje.

Spektakl „Danse staur, danse staur” (z j. ang. Dance stag, dance stag) odwołuje się do dawnego zwyczaju tanecznego z północnej Norwegii. Mężczyźni, którzy sezonowo gromadzili się na Lofotach przy połowach ryb, tworzyli nowe, tymczasowe wspólnoty. Nie tylko wspólnie pracowali, ale także odpoczywali, bawili się i tańczyli. Ich taniec niósł ze sobą siłę, rywalizację, ale i wzajemny szacunek. A określenie „danse staur” odnosiło się właśnie do tańca dwóch osób tej samej płci.

– Spektakl, który zobaczymy w Lublinie, jest pierwszym w historii kompanii Kartellet widowiskiem, w którym poza tancerzami wystąpiły również tancerki. Z jednej strony mamy więc nawiązanie do konkretnego tradycyjnego zwyczaju tanecznego, z drugiej zerwanie z dotychczasowym założeniem grupy, którą do momentu opracowania tego spektaklu tworzyli wyłącznie mężczyźni – dodaje Turczyn.

Połączenie tych warstw prowokuje widzów do refleksji i zastanowienia się, co jest już zmysłowe i przekraczające granice intymności, a co jest tylko tańcem. Pozwala także spojrzeć na ruch taneczny i oczekiwania dotyczące zachowań między płciami z innej perspektywy – czasami bowiem nawet najmniejszy gest potrafi całkowicie odmienić znaczenie tego, co widzimy.

W ramach festiwalu kompania poprowadzi także warsztaty oparte o zwyczaje taneczne i ruchowe charakterystyczne dla północy Norwegii. 

Informacje praktyczne:

Kiedy: 22 sierpnia (piątek), godz. 19.30

Gdzie: Scena Główna, Błonia pod Zamkiem

Wstęp wolny

Co jeszcze w ramach tanecznego motywu przewodniego
W programie pojawią się także zajęciaskupione na tańcach fińskich, które poprowadzi grupa Rällä kontynuująca tradycje okolic miejscowości Oulu, leżącej w Ostrobotni Północnej. 

Na scenie taniec pojawi się nie tylko za sprawą dwóch wieczornych potańcówek, ale także sobotniego koncertu zespołu PoMore TanzOrkiestra, czyli polsko-niemieckiego projektu przywracającego do żywej praktyki muzykę Pomorza – także tę taneczną. 

Temat przewodni odnajdziemy również w wystawie „Taniec uchwycony” prezentującej węgierskie materiały zdjęciowe i filmowe pochodzące z Archiwum Muzyki Ludowej i Tańca Ludowego – Instytutu Muzykologii, Centrum Badań Humanistycznych HUN-REN w Budapeszcie. 

W ramach festiwalowego kina obejrzymy natomiast film „Fly Bird, Fly”, w którym jego autor – Simon Broughton, przedstawia historię węgierskich Domów Tańca i ich wpływu na działania podejmowane w innych krajach. 

Na parkiecie tanecznym zlokalizowanym na Błoniach pod Zamkiem będziemy bawić się m.in. do gry Orkiestry Dętej Zaburze, kapeli Biskupianie, kapeli Ozimkowicza, grupy Rällä, studia folkloru Żemerwa, Wędrownej Orkiestry Gimplów czy Diabubu.

Tańcowi tradycyjnemu poświęcona będzie także Letnia Szkoła Tradycji organizowana przez Fundację Kultura Enter we współpracy z Warsztatami Kultury w Lublinie. W jej ramach odbędą się tematyczne warsztaty, spotkania i wystawy.

Wkrótce więcej informacji o tegorocznym programie festiwalu. Nie zabraknie w nim też m.in. Podwórka Re:tradycji, targów sztuki ludowej, spotkań z rzemieślnikami, warsztatów i pokazów filmowych.

Re:tradycja – Jarmark Jagielloński
22-24 sierpnia 2025  

Lublin, Stare Miasto

Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Organizatorzy: Warsztaty Kultury w Lublinie, Instytucja Kultury Miasta Lublin, Lublin Miasto Inspiracji
Patronat honorowy: Prezydent Miasta Lublin – Krzysztof Żuk, Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.