Letnia Szkoła Tradycji na Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński
Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński (22–24 sierpnia, Lublin) to coroczne, inspirujące spotkanie z kulturą ludową. Dla tych, którzy chcą ją przeżyć aktywnie, Fundacja Kultura Enter przygotowała kolejną odsłonę Letniej Szkoły Tradycji. Tym razem tematem będzie tradycyjny taniec w formie niescenicznej. Przez cztery dni uczestnicy i uczestniczki poznają m.in. tajniki kujawiaka oraz tańce charakterystyczne dla mikroregionu Biskupizny. Opanują też podstawy tańca tradycyjnego w rytmach mazurka i polki, a także podlaskie tańce i towarzyszące im pieśni. Zapisy ruszają we wtorek o godz. 15.00.
Letnia Szkoła Tradycji to program specjalistycznych i rozbudowanych warsztatów dla osób zainteresowanych kulturą tradycyjną. Podstawową zasadą podczas warsztatów jest umożliwienie nawiązania relacji mistrz–uczeń. Relacja ta, ze względu na swoją wyjątkowość i bezpośredniość przekazu, jest skutecznym narzędziem wspomagania procesu przekazu tradycji.
– Program warsztatowy Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński umożliwia aktywny udział w wydarzeniu, zyskanie konkretnej wiedzy i umiejętności, a przede wszystkim gwarantuje dobrze spędzony czas. Tegoroczna Letnia Szkoła Tradycji poświęcona jest tradycyjnemu tańcu w formie niescenicznej. Dla osób dopiero zaczynających swoją taneczną przygodę przygotowaliśmy zajęcia z podstaw tańca. Grupa ta pozna także wykonywane w parach, trójkach i korowodach tańce podlaskie oraz towarzyszące im pieśni. Tym, którzy chcą pogłębić swoje umiejętności, proponujemy naukę kujawiaka i tańców z Biskupizny – mówi Magda Zaworska z Pracowni Kultury Tradycyjnej Warsztatów Kultury.
Grupy tematyczne tegorocznej Letniej Szkoły Tradycji:
– kujawiak i tańce biskupiańskie (2 grupy)
– podstawy tańca tradycyjnego i tańce podlaskie (2 grupy)
Każda z grup realizuje łącznie dwa tematy zajęć w blokach dwudniowych.
Grupa I – Tańce biskupiańskie (czwartek, piątek; prowadzenie: Grzegorz Ajdacki) / Kujawiak (sobota, niedziela; prowadzenie: Dominik Wóltański).
Grupa II – Kujawiak (czwartek, piątek; prowadzenie: Dominik Wóltański) / Tańce biskupiańskie (sobota, niedziela; prowadzenie: Grzegorz Ajdacki).
Grupa III – Tańce podlaskie (czwartek, piątek; prowadzenie: Anna Fionik) / Podstawy tańca tradycyjnego (sobota, niedziela; prowadzenie: Piotr Zgorzelski).
Grupa IV – Podstawy tańca tradycyjnego (czwartek, piątek; prowadzenie: Piotr Zgorzelski) / Tańce podlaskie (sobota, niedziela; prowadzenie: Anna Fionik).
Szczegółowy program warsztatów:
Kujawiak | Prowadzenie: Dominik Wóltański
Wirowanie mazurkowe jest najpopularniejszym sposobem tradycyjnego tańczenia w Polsce. Oprócz najbardziej rozpoznawalnego i najczęściej tańczonego oberka na tradycyjnym parkiecie grany jest również i często wyczekiwany kujawiak. Taniec kojarzony z Kujawami znany jest też z rejonów sąsiednich, choćby z łęczyckiego, łowickiego, sannickiego oraz Pałuk. Kujawiak w tradycyjnej, niestylizowanej postaci wykonywany bywał w garniturze tanecznym: rozpoczynany chodzonym z figurami, a kończony mazurem-oberkiem. Kujawiak właściwy opiera się na charakterystycznym pulsie, który w wykonaniu tancerzy dostosowany jest do rozciągłego rubato wygrywanego przez muzykantów.
Celem dwudniowego programu warsztatów kujawiaka jest nauka techniki płynnego pulsu oraz wirowania w parze w tańcu o tempie spokojnym i szybszym. W programie znajdą się ćwiczenia z prowadzenia i podążania w parze, nauka wygodnego i komunikatywnego trzymania, poznawanie i odwzorowanie rytmu z uwzględnieniem rubato, opanowywanie skutecznego i komfortowego wirowania w więcej niż jedną stronę.
Do zajęć będzie przygrywać Kazuma Ishio z Torunia (Skrzypkowie Dzielni, n-obrotów).
O Dominiku Wóltańskim
Pasjonat tańców tradycyjnych, w szczególności tych wirowych. Jego fascynacją są muzyczno-taneczne tradycje północnych regionów Polski (Kujawy i Pałuki oraz Kurpie) i krajów, w których taniec polski przed wiekami się zadomowił, w szczególności w Szwecji. Od ponad 15 lat promuje tańczenie kujawiaka na dechach w Polsce. Tancerz i instruktor tańca, organizator i animator wydarzeń muzyczno-tanecznych oraz nauczyciel pierwszych dźwięków na skrzypcach. Muzyk w zespołach agregandado oraz Skrzypkowie Dzielni. Opracował własną interpretację wykonawczą i sposób nauczania kujawiaka oraz kurpiowskiego powolniaka do tańczenia na potańcówkach.
Tańce biskupiańskie | Prowadzenie: Grzegorz Ajdacki
Biskupizna to mikroregion w południowej Wielkopolsce, obejmujący zaledwie jedno miasteczko i kilkanaście wiosek. Mało kto jednak wie, że mimo niewielkich rozmiarów ma jedną z najsilniejszych w naszym kraju kultur tanecznych, nierozerwalnie związaną z muzyką i śpiewem.
W czasie warsztatów nauczymy się tamtejszych tańców, przede wszystkim: wiwata, przodka, równego i sibra oraz kilku zasad, bez których uczestnictwo w biskupiańskiej zabawie mogłoby prowadzić do nieporozumień. Dawniej podobne zasady były normą również w innych regionach naszego kraju – ich znajomość pomoże zatem w uczestnictwie we wszelkich tradycyjnych zabawach.
Do zajęć będzie przygrywać kapela Biskupianie w składzie Małgorzata Szymankiewicz i Krzysztof Polowczyk, a także Rafał Miśta.
O Grzegorzu Ajdackim
Z wykształcenia geograf, pracował jako redaktor podręczników szkolnych, map i atlasów, obecnie jest nauczycielem geografii, dramy i przedmiotów artystycznych. Z zamiłowania tancerz, regionalista i etnolog. Od wielu lat zajmuje się przekazywaniem praktycznej wiedzy o kulturze. Propaguje tradycyjne tańce i zabawy regionalne wśród dzieci, młodzieży i dorosłych, prowadząc w wielu miejscach w kraju i za granicą zajęcia, imprezy i projekty taneczne. Pogłębia swoją wiedzę i umiejętności, ucząc się nadal od wiejskich tancerzy.
Tańce podlaskie | Prowadzenie: Anna Fionik
Zajęcia tej grupy warsztatowej skupią się zarówno na tańcu (korowodowym, w parach, w trójkach), jak i na towarzyszącym mu śpiewie. Spotkanie to stanie się więc okazją do poznania różnorodności i bogactwa podlaskiego repertuaru tanecznego, towarzyszącego bardzo różnym okazjom – zarówno obrzędom, jak i zwykłej zabawie.
Podczas warsztatów poznamy tradycyjne korowody oraz tańce podlaskich Białorusinów z terenu powiatu bielskiego, hajnowskiego i siemiatyckiego województwa podlaskiego. Zaczniemy od najstarszych form tańca zespołowego, którym są korowody, wodzone głównie podczas śpiewania pieśni wiosennych – ohulek, rzadziej w czasie śpiewania pieśni żniwnych. Z korowodów uformowały się z czasem takie tańce zespołowe jak: „Oj, za hajem”, „Na reczańku”, „Jabłyczko”. Na warsztatach zaprezentujemy także inne tańce z bielskiego Podlasia, wykonywane w parach lub trójkach, m.in.: „Podispan”, „Korobuszka”, „Łysy”, „Krakowiak” i inne.
Do zajęć będą przygrywać Doroteusz Fionik i Maksym Fionik.
O Annie Fionik
Związana ze Studziwodami pedagog kultury tradycyjnej, etnomuzykolożka, specjalistka od śpiewu tradycyjnego podlaskich Białorusinów. W 2003 roku, wraz z bratem Doroteuszem, założyła studio folkloru „Żemerwa”, które prowadzi działalność wykonawczą, edukacyjną oraz badawczą w zakresie tradycyjnych pieśni, obrzędów i tańców podlaskich Białorusinów. Współtwórczyni Podlasko-Poleskich Spotkań w Tradycji „Tam po majowuj rosi” oraz Letniej Szkoły Tradycji, działającej od 2003 roku przy muzeum w Studziwodach. Śpiewaczka międzynarodowego zespołu „Schola Węgajty”.
Podstawy tańca tradycyjnego | Prowadzenie: Piotr Zgorzelski
Celem warsztatów będzie nauka i opanowanie w stopniu podstawowym zasad obowiązujących w niescenicznych formach tańca tradycyjnego o rytmice mazurkowej i polkowej oraz elementów z nią związanych takich jak: tańczenie w parze, tańczenie po kole, wirowanie w parze w układzie otwartym i zamkniętym. W trakcie warsztatów pojawi się także duża ilość ćwiczeń rytmicznych, dzięki którym w naszym tańcu pojawi się płynność, spontaniczność, żywiołowość i radość. Opanowanie tych kroków i tanecznych zasad pozwoli cieszyć się tańcem na miejskich i wiejskich potańcówkach, a wszystko to przy zachowaniu charakterystycznych cech stylu i manier wykonawczych.
Warsztaty przewidziane są przede wszystkim dla osób początkujących i średniozaawansowanych (które chcą utrwalić sobie podstawowe umiejętności), ale na pewno skorzystają z nich także nauczyciele i uczniowie szkół muzycznych i baletowych, instruktorzy, tancerze, muzycy, animatorzy kultury, muzyko- i choreoterapeuci, którzy będą mogli pogłębić swoją wiedzę i umiejętności dotyczące metodyki nauczania polskich tańców ludowych w formach niescenicznych oraz pozyskać materiał taneczny do wykorzystania we własnej pracy.
W warsztatach wykorzystane zostaną melodie oberków i polek z różnych regionów Polski.
O Piotrze Zgorzelskim
Warszawiak, etnolog, tancerz, animator kultury, aktor, juror w konkursach tańca tradycyjnego. Inicjator odrodzenia polskich tańców tradycyjnych w formach niescenicznych. Powołał i prowadzi pierwszą w Polsce AKADEMIĘ TAŃCA TRADYCYJNEGO. Tańcem tradycyjnym zajmuje się od blisko 30 lat. Uczył się bezpośrednio od wiejskich tancerzy, jak również ze źródeł archiwalnych, wypracowując autorski program zajęć uwzględniający współczesne predyspozycje i umiejętności pokolenia pozbawionego żywego kontaktu z muzyką ludową. Współzałożyciel warszawskiego Stowarzyszenia „Dom Tańca” (1994) i jego kilkuletni prezes. Twórca i propagator nowoczesnej formuły tańczenia tańców tradycyjnych określanej jako MAZUREK FREESTYLE. Jest autorem projektu internetowych lekcji tańca tradycyjnego na kanale YouTube – TANIEC TRADYCYJNY PL.
Informacje praktyczne:
Kiedy:
21 i 22 sierpnia (czwartek i piątek) – godz. 16.00–20.00
23 i 24 sierpnia (sobota i niedziela) – godz. 9.00–13.00
Dla kogo: dla osób pełnoletnich
Zapisy: zapisy trwają od 15.07.2025 od godziny 15.00 do 22.07.2025 r. do godziny 0.00 poprzez formularz online. O dostaniu się na warsztaty decydują odpowiedzi na zawarte w formularzu pytania, dlatego warto poświęcić czas na jego wypełnienie. Należy wybrać temat, któremu poświęci się dwa dni warsztatów. Trzeba pamiętać, że uczestnicy zobowiązują się do uczestniczenia w warsztatach przez wszystkie cztery kolejne dni.
Koszt: warsztaty są bezpłatne, ale obowiązuje kaucja zwrotna w wysokości 200 zł
Organizatorem Letniej Szkoły Tradycji jest Fundacja Kultura Enter. Projekt jest realizowany przy wsparciu Miasta Lublin. Współpraca: Warsztaty Kultury w Lublinie, Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński, Klasztor oo. Dominikanów w Lublinie, Młodzieżowy Dom Kultury „Pod Akacją”.
Re:tradycja – Jarmark Jagielloński
22–24 sierpnia 2025
Lublin, Stare Miasto
Wstęp na wydarzenie jest wolny.
Organizatorzy: Warsztaty Kultury w Lublinie, Instytucja Kultury Miasta Lublin, Lublin Miasto Inspiracji
Patronat honorowy: Prezydent Miasta Lublin – Krzysztof Żuk, Narodowy Instytut Dziedzictwa
Patroni medialni: TVP Kultura, TVP3 Lublin, Polskie Radio Program II, Radiowe Centrum Kultury Ludowej, Radio Lublin, Gazeta Wyborcza, KulturaLudowa.pl, MuzykaTradycyjna.pl, Kultura Enter, ONET
Partnerzy: Muzeum Narodowe w Lublinie, Ivan Honchar Museum, Dominikanie Lublin, Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice, Stowarzyszenie Twórców Ludowych, Fundacja Kultura Enter
Sponsor: Inter Broker
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
