Muzyczna podróż do fińskiego świata tradycji i tańca – tak zapowiada się udział zespołu Rällä w festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński (22-24 sierpnia, Lublin). Grupa stawia na autentyczność – zarówno w odtwarzaniu surowych melodii Ostrobotni Północnej, jak i w tworzeniu przestrzeni do improwizacji. W Lublinie Rällä poprowadzi warsztaty tańca fińskiego, a później zaprosi też na potańcówkę.

Rällä to grupa, która powstała w 2019 r. w miejscowości Oulu, leżącej na zachodzie Finlandii przy Zatoce Botnickiej. Właśnie wtedy Osmo Hakosalo powrócił w swoje rodzinne strony i spotkał się w nich z dawnymi znajomymi grającymi na skrzypcach i akordeonie. Tak powstało trio, które postanowiło wykonywać głównie tradycyjny repertuar taneczny Ostrobotni Północnej.

Grupa stara się umiejętnie i z wyczuciem kultywować dziedzictwo tego rozległego regionu. Ich muzyka to z jednej strony odtwarzanie dawnego, surowego stylu, a z drugiej pozostawianie miejsca na kreatywność i spontaniczność gry współpracujących ze sobą muzyków. Ponieważ kapela ta wykonuje utwory taneczne, ważna jest dla niej także uważna komunikacja z tańczącymi, dzięki której możliwe jest osiągnięcie synergii wprowadzającej obie strony tej relacji w muzyczny trans.

Ich pierwsza, wydana w 2021 roku płyta „Tanssikone” powstała we współpracy z tradycyjnymi tancerzami oraz nauczycielami tańca i została pomyślana tak, by mogła służyć podczas warsztatów czy prezentacji tanecznych na różnych poziomach zaawansowania.
Grupa wystąpi w składzie: Osmo Hakosalo (skrzypce), Erja Pätsi (skrzypce) oraz Jouko Pääkkönen (akordeon).

Warsztaty z zespołem Rällä będą okazją, by nauczyć się dwóch najpopularniejszych fińskich tańców tradycyjnych, które tańczy się w parach – będzie to schottis i polska. Następnie uczestnicy i uczestniczki poznają taniec wykonywany w kręgu do fińskiego wariantu dawnej europejskiej melodii. By uczestniczyć w warsztatach nie potrzeba wcześniejszego doświadczenia tanecznego. Przydadzą się za to wygodne i odpowiednie do tańca buty.

Informacje praktyczne

Warsztaty | Tańce fińskie
Kiedy: 23 sierpnia (sobota), godz. 13.30-15.30
Gdzie: Klasztor oo. Dominikanów, wejście od strony Placu Dominikańskiego
Dla kogo: dorośli
Zapisy: przez formularz on-line (od 11 sierpnia). Udział bezpłatny, liczba miejsc ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń

Potańcówka
Kiedy: 23 sierpnia (sobota), godz. 20.30-21.30
Gdzie: Scena Festiwalu, Błonia pod Zamkiem
Wstęp wolny

Co jeszcze w programie?

Na festiwalu „Re:tradycja – Jarmark Jagielloński wystąpi też norweska kompania Kartellet z pokazem „Danse staur, danse staur”, inspirowanym dawnymi zwyczajami tanecznymi z archipelagu Lofotów. Grupa opiera swoje występy o nawiązania do tradycji, ale szukająca w tej inspiracji własnych ścieżek i środków wyrazu. Przez kilkanaście lat pracy przyczyniła się do wprowadzenia do norweskiego tańca współczesnego elementów tańca tradycyjnego. Jej występy są nietypowe, często z dużą dawką improwizacji, a także interaktywności i kontaktu z widownią.

Spektakl „Danse staur, danse staur” (z j. ang. Dance stag, dance stag) odwołuje się do dawnego zwyczaju tanecznego z północnej Norwegii. Mężczyźni, którzy sezonowo gromadzili się na Lofotach przy połowach ryb, tworzyli nowe, tymczasowe wspólnoty. Nie tylko wspólnie pracowali, ale także odpoczywali, bawili się i tańczyli. Ich taniec niósł ze sobą siłę, rywalizację, ale i wzajemny szacunek. A określenie „danse staur” odnosiło się właśnie do tańca dwóch osób tej samej płci.

W ramach festiwalu kompania poprowadzi także warsztaty oparte o zwyczaje taneczne i ruchowe charakterystyczne dla północy Norwegii.

Wcześniej ogłosiliśmy też koncert zespołu El Khat, który sięga do tradycyjnej muzyki jemeńskiej, łącząc ją z eksperymentalnym brzmieniem i osobistą historią migracji. Grupa powstała w 2019 roku. Jej założycielem jest Eyal El Wahab, którego biografia odzwierciedla złożoność regionu, z którego się wywodzi. Jego dziadkowie wyemigrowali z Jemenu do Izraela w latach 50. XX wieku, zabierając ze sobą jedynie fragmenty rodzinnej tradycji.

Jednym z jej namacalnych śladów były kasety z jemeńską muzyką, które przechowała jego babcia. Chociaż sam Eyal wychował się już w dźwiękach dochodzących z lokalnej synagogi, to jednak w pewnym momencie chęć zgłębiania dziedzictwa swoich przodków stała się dla niego na tyle ważna i potrzebna do budowania własnej tożsamości, że postanowił zbliżyć się do tej tradycji muzycznej.
Zespół tworzy swoją muzykę m.in. na instrumentach budowanych przez Eyala z metalowych puszek i innych prostych materiałów. Te ręcznie wykonane narzędzia dźwięku pozwalają na oddanie brzmienia dawnych nagrań muzyki jemeńskiej, rejestrowanych przed dekadami.

O festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński
Re:tradycja – Jarmark Jagielloński (22–24 sierpnia, Stare Miasto, Lublin) jest jednym z największych festiwali kultury ludowej w Polsce, który przez trzy sierpniowe dni wypełnia przestrzeń Starego Miasta w Lublinie. To czas niezwykłych koncertów, inspirujących warsztatów, poznawania rzemiosła tradycyjnego i odwiedzania wystaw pobudzających wyobraźnię. Wydarzenie jest też okazją do spotkania artystów i rzemieślników z różnych stron świata. Jego siłą jest łączenie tradycji z nowoczesnością. Od lat pokazuje on, że kultura ludowa wciąż jest żywa i bywa inspirująca dla kolejnych pokoleń. W tym roku odbędzie się już 19. edycja festiwalu, a jego tematem przewodnim będzie taniec tradycyjny.
Wkrótce więcej informacji o tegorocznym programie. Nie zabraknie w nim też m.in. Podwórka Re:tradycji, targów sztuki ludowej, spotkań z rzemieślnikami, pokazów filmowych, wystaw i warsztatów.

Re:tradycja – Jarmark Jagielloński
22–24 sierpnia 2025
Lublin, Stare Miasto
Wstęp na wydarzenie jest wolny.
Organizatorzy: Warsztaty Kultury w Lublinie, Instytucja Kultury Miasta Lublin, Lublin Miasto Inspiracji
Patronat honorowy: Prezydent Miasta Lublin – Krzysztof Żuk, Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Warsztaty Kultury w Lublinie
Grodzka 5a, 20-112 Lublin