Bełżyce zapraszają na IV edycję Parzynaliów –
święto lokalnych smaków i rytmów
9 sierpnia 2025 r.
Zamek Bełżyce, ul. Zamkowa 30
9 sierpnia 2025 r. na terenach dawnego zamku w Bełżycach odbędzie się IV edycja Kameralnego Festiwalu Kuchni Bełżyckiej Parzynalia – wydarzenia, które łączy kulinarną tradycję regionu z muzyką i wspólną zabawą. Inicjatywa, zapoczątkowana oddolnie przez Fundację Zamek Bełżyce oraz Teatr Nasz, zyskała sympatię mieszkańców i wielbicieli kultury ludowej.
Idąc na Parzynalia nie spodziewajcie się festiwalu z wielką sceną i tłumami albo festynu potraw Kół Gospodyń Wiejskich – Parzynalia to festiwal kameralny, sąsiedzkie spotkanie, które celebruje smak dzieciństwa i domowej kuchni. Nazwa wydarzenia nawiązuje do sałaty parzonej (zwanej też sałacianką) – tradycyjnej zupy z sałaty, znanej niemal wyłącznie w Bełżycach i okolicznych wsiach. To właśnie wokół takich potraw toczy się rozmowa, wspólne gotowanie i dzielenie się przepisami.
W tym roku Parzynalia współorganizowane są z Kołem Gospodyń Wiejskich Bełżyckie Fujarki, w ramach projektu „Smaki i rytmy – Bełżyce pełne życia!”, finansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.
Program wydarzenia:
- 16:00 – Warsztaty gotowania sałaty parzunej i parzybrody
- 17:30 – Opowieści o zamku i Bełżycach – zwiedzanie z przewodnikiem
- 18:00 – Degustacja potraw lokalnych oraz wspólna biesiada
- 19:00 – Potańcówka folkowa z Kapelą Bornego
Co nas czeka?
Warsztaty gotowania sałaty parzunej i parzybrody
Zaczynamy od wspólnego gotowania! Sałata parzona (znana lokalnie jako „sałacianka” lub „sałata parzuno”) to charakterystyczna dla Bełżyc zupa z zielonej sałaty, serwowana na zimno lub ciepło, często z dodatkiem śmietany, octu, szczypiorku, ziemniaków lub skwarek. Co ciekawe – każda gospodyni przygotowuje ją inaczej! Warsztaty będą okazją do poznania różnych wersji tej potrawy oraz jej „siostrzanej” pazibrody (czyli parzybrody) – dania z kapusty i ziemniaków, podawanego najczęściej z okrasą.
Opowieści o zamku i Bełżycach
Zamek w Bełżycach określany jest czasem „najlepiej ukrytym zamkiem w Polsce”, ponieważ z zewnątrz często pozostaje nierozpoznany przez osoby spacerujące ulicą Zamkową. Wzniesiony w 1416 r. jeszcze do niedawna przez mieszkańców znany był po prostu jako „mleczarnia”, ponieważ taką rolę pełnił po II wojnie światowej. Podczas zwiedzania dowiecie się m.in. jakie powiązania mają Bełżyce z krzyżakami oraz monarchią brytyjską, dlaczego nasze miasteczko było uważane za jedno z 3 najlepszych w Polsce miejsc życia towarzyskiego szlachty oraz skąd wzięło się określenie „fujara bełżycka”. W roli przewodnika Darek Figura – wiceprezes Fundacji Zamek Bełżyce.
Degustacja potraw lokalnych i wspólna biesiada
Degustacja to serce Parzynaliów. W duchu sąsiedzkiej gościnności zapraszamy wszystkich do przyniesienia potraw, które od lat przygotowują w swoich domach – niezależnie od tego, czy są to dania zapisane w zeszytach babć, czy improwizacje z lokalnych składników. „Mistrzem ceremonii” jak co roku będzie Artur Brewczak, który zadba o pozytywną atmosferę spotkania. Parzynalia to nie konkurs ani pokaz – to dzielenie się smakiem dzieciństwa, opowieściami, wspomnieniami i przepisami, które warto ocalić od zapomnienia.
Koncert Kapeli Bornego i potańcówka z wodzirejem
Na zakończenie dnia – potańcówka folkowa z żywą muzyką w wykonaniu Kapeli Bornego, grającej tradycyjną muzykę z Roztocza Zachodniego. W repertuarze: melodie weselne, przyśpiewki i taneczne rytmy.
Zespół tworzą:
– Anna Lipińska-Borny – skrzypce
– Piotr Deptuła – skrzypce
– Robert Miedziocha – basy dłubane
– Katarzyna Tucholska – bęben obręczowy
Kapela wzoruje się na dawnych mistrzach wiejskiej muzyki – Stanisławie Głazie, Bronisławie Bidzie czy Zbigniewie Butrynie – kontynuując ich tradycję z ogromną pasją i wiernością brzmieniu. W trakcie zabawy tradycyjne tańce poprowadzi wodzirej Bogdan Lipiński, znany z energetycznych i pełnych humoru animacji tanecznych.
W trakcie całego spotkania będzie można również obejrzeć wystawę pająków ludowych wykonanych na warsztatach organizowanych przez KGW Bełżyckie Fujarki w Bełżycach.
Zgłoszenia
Organizatorzy proszą o wcześniejsze zgłoszenie potraw, które uczestnicy planują przynieść – pozwoli to lepiej zaplanować stoły i zaplecze kulinarne. Podczas całego wydarzenia będziemy zbierać również przepisy od osób uczestniczących w Parzynaliach – na ich podstawie stworzymy księgę kuchni regionalnej Bełżyc, która po festiwalu dostępna będzie również w wersji elektronicznej.
Zgłoszenia: zamek.belzyce@gmail.com, 609 323 042
